گزارش رونمایی از ردیف مهرتاش به روایت داود فیاضی

 به گزارش سایت خانه موسیقی در این مراسم  حمید رضا نوربخش خواننده آواز و مدیرعامل خانه موسیقی گفت:یکی از کسانی که در بخش آوازی چارچوبی مشخص کرد، اسماعیل مهرتاش بود. ایشان خواننده نبود و نوازنده بود که ردیف را بصورت سازی آموخته بود که با ذوق و سلیقه خودش چارچوبی را مدون کرد.

نوربخش در ادامه سخنانش گفت: در بخش آواز سابقه طولانی برای ثبت ردیف نداریم. در گذشته این موسیقی سینه به سینه منتقل می شد و معلم ها به شاگردانشان درس می دادند و شاید رپرتوار مدونی هم وجود نداشت. تا اینکه به دوره قاجار می رسد و رپرتوار مشخصی برای موسیقی ثبت می شود. عمده روایت هایی ما در موسیقی روایت سازی است.

این مدرس آواز گفت: تا زمان مرحوم استاد عبدالله دوامی روایت آوازی برای موسیقی نداشتیم که ایشان برداشتی که از موسیقی سازی داشتند و این را به رپرتوار آوازی تبدیل کردند. بخشی از آن هم ممکن نبود چون همه گوشه های سازی قابل اجرا در بخش آواز نیست بخاطر همین ردیف سازی بسیار گسترده تر است.

نوربخش گفت: در بخش آواز همه استادانی که داریم با توجه به هوش و استعدادشان و توانایی شان می توانستتند از استادان شان فرا بگیرند، ولی در بخش ساز چارچوب مشخص وجود داشت. بخش رپروار آوازی را می توان از خوانندگی جدا کرد. تمام شاگردان استاد دوامی خواننده نبودند ولی بابی گشوده شد به نام ردیف دانی این بخش از خوانندگی جداست.

مثلا مرحوم استاد محمود کریمی هیچ وقت خواننده نبودند و ادعای خوانندگی نداشتند ولی یکی از مراجع ما در ردیف مرحوم کریمی هستند.

وی افزود: افراد دیگری مانند نورعلی خان برومند بودند که شیوه آوازی سیدحسین طاهر زاده را آنالیز کردند و به عنوان شیوه آوازی منتقل کردند. برخی امروزه به غلط می گویند ردیف طاهر زاده که این اشتباه است و مرحوم طاهر زاده ردیف نداشتند. آنچه وجود دارد شیوه آوازی طاهر زاده است که کار بدیع بود که مرحوم برومند انجام دادند. یکی از با سلیقه ترین خوانندگان در تاریخ ایران سیدحسین طاهر زاده است. آن ذوق، سلیقه، ادوات آواز و تحریر هایی که مد نظر داریم، سید حسین طاهر زاده بهترین وجه آن را ارائه کرده است و این را مرحوم برومند آنالیز کرد و به شاگردانش منتقل کرد.

نوربخش گفت: نکته ای وجود دارد که متاسفانه امروز دیده می شود برخی نوازندگان همین شیوه را می خواهند دنبال کنند و به این شکل می خواهند آموزش را منتقل کنند. این کار از هر کسی بر نمی آید و هر کسی هم نمی تواند از آن استفاده کند. برومند شاگردان زیادی داشت ولی در آواز یک نفر شد استاد محمدرضا شجریان. در صورتی که فقط جناب گلپایگانی و شجریان و رضوی سروستانی شاگرد برومند نبودند. وقتی نفس برومند به شجریان می خورد شاهد تحولی عظیم هستیم که انگار کلیدی را به یک آدم هوشمند می دهند و قادر است دریچه های زیادی را بگشاید.

کسانی هم هستند که راه ردیف را نرفتند و نمونه اش استاد نادر گلچین هستند که سبک و سیاق و اسلوبی را در آواز ارائه دادند. نوربخش در پایان از داود فیاض بهاره فیاضی برای گردآوری و ثبت این مجموعه ردیف تشکرد کرد و گفت: باید هر کاری که در حوزه آواز انجام می شود را به فال نیک بگیریم.

پس از این سخنان، رضا نوابی از شاگردان اسماعیل مهرتاش پشت تریبون قرار گرفت و در سخنان کوتاهی درباره شکل گیری آلبوم "ردیف آوازی استاد اسماعیل مهرتاش به روایت داود فیاضی" توضیح داد. در ادامه داود فیاضی با همراه گروهی به سرپرستی بهاره فیاضی به اجرا چند قطعه در دستگاه شور پرداخت. پیش از این اجرا بهاره فیاضی یادی از محمدرضا لطفی، استاد فقید موسیقی ایران کرد که پیگیر گردآوری این ردیف بود و از حضار خواست تا به احترام او دقایقی ایستاده تشویق کنند.

در ادامه برنامه سید علیرضا میرعلینقی که ردیف اسماعیل مهرتاش به همراه یادداشت وی منتشر شده است در سخنانی گفت: بیش از آنچه فکر و تصور کنیم گرد آوری و ضبط این ردیف در این 4- 5 سال زحمت برد. اگر اعتقاد و عشق وجود نداشت ردیف مهرتاش هم سرنوشتش مانند دیگر متون مرجع موسیقی می شد و باید از زحمات آقای فیاضی تشکر کرد.

سپس داود فیاضی پشت تریبون قرار گرفت و منتی را درباره روند شکل گیری مجموعه ردیف آوازی اسماعیل مهرتاش و هنچنین شخصیت این هنرمند فقید قرائت کرد. فیاضی در بخشی از متن خود آورده بود. امشب شب مهرتاش است که ردیف او کارگاه موسیقی ما است. اگرچه زنده یاد مهرتاش تنها در یک زمینه استاد نبود. قدما به این گونه افراد که در چند رشته سر آمد بودند جامع ال اطراف یا ذوفنون می گفتند که تعداد این افراد بسیار کم است. ایشان برگزیدگانی هستند که هم خلاق اند و هم بالاترین درجه در اخلاق هستند.

در ادامه نمونه هایی از ردیف آوازی مهرتاش به روایت داود فیاضی پخش شد و فیاضی در مورد هر کدام توضیحاتی را ارائه کرد. سپس برنامه پیروز ارجمند(مدیرکل دفتر موسیقی) پشت تریبون قرار گرفت و با ابراز خرسندی از انتشار این ردیف گزارشی از عملکرد دفتر موسیقی در زمینه حفظ و اشاعه ردیف ارائه کرد. وی گفت: بیش از پنجاه درصد از فعالیت های اجرایی دفتر موسیقی تاکنون برونسپاری شده و شورای ردیف در دفتر موسیقی شکل گرفته که بزودی کار خود را آغاز می کند.

به گزارش همشهری آنلاین پیش از این ردیف آوازی مرحوم مهرتاش به روایت شاگرد دیگرش، محمد منتشری نیز به بازار موسیقی عرضه شده بود.

نقد ردیف های آوازی استاد مهرتاش به روایت منتشری 

پس از این سخنان لوح تقدیر دفتر موسیقی توسط پیروز ارجمند به عبدالرضا نوروزی مدیر موسسه هزار آوا و تولید کننده لوح فشرده اهدا شد. در ادامه نیز نوروزی (ناشر) در سخنان کوتاهی از انتشار ردیف آوازی مهرتاش ابراز خوشحالی کرد و از پیروز ارجمند نیز تشکر کرد.

در پایان مراسم جمعی از هنرمندان از جمله داود گنجه ای(قائم مقام خانه موسیقی)، نادر گلچین، حمیدرضا نوربخش، مجید درخشانی، علی رستمیان، پیروز ارجمند و ... روی صحنه حاضر شدند و از ردیف آوازی اسماعیل مهرتاش به روایت داود فیاضی رونمایی کردند.